Rudo-de-la-fino
Ruta montana
Rutaceae
Àutri noum : Bono-rudo, Rulo, Ruèlo.
Nom en français : Rue des montagnes.
Descripcioun :Aquelo rudo-de-la-fino, o bono-rudo, porto pas trop bèn soun noum scientifi que vèn pas dins li mountagno. S'atrobo dins li tepiero seco e li roucaio de plano e de colo. Se destrìo de la rudo Ruta angustifolia, mai coumuno, emé soun port. Fai de ramo de flour proun tipico. I'a pas peréu de petalo franjado.
Usanço :Coume si cousino Ruta graveolens e Ruta chalepensis qu'èron cultivado à passa tèms, la rudo-de-la-fino a d'ùnis usanço interessanto. Pèr sougna li plago e li mau de gengivo, contro li verme e pèr faire veni li règlo (de pas prendre encò di femo empregnado).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Ruta
Famiho : Rutaceae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Tepiero seco
- Roucaio
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Ruta montana (L.) L., 1756
Caleiado
Hyoscyamus albus
Solanaceae
Àutri noum : Jusquiam-blanc, Erbo-dóu-mau-de-dènt, Erbo-de-dènt, Faio.
Nom en français : Jusquiame blanche.
Descripcioun :La caleiado es uno planto pulèu forto, pelouso, que trachis dins lis escoumbre e i pèd di baus. Se recounèis eisa quand flouris à si bèlli flour jauno emé souvènt (mai pas toujours) lou centre vióulet à negre.
Usanço :Ei couneigudo, coume l'erbo-dóu-mau-de-dènt, pèr leva lou mau i dènt. S'acampavo li grano, pièi èron jitado emé de braso, e emé uno bolo èro acampa lou fum, pièi enca se metié d'aigo boulènto dedins pèr èstre alena emé un torco-man (P. Lieutaghi, op.cit. p. 287). Fau saupre qu'es uno planto proun empouisounanto que caup d'alcalouïde dangeirous.
Port : Erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hyoscyamus
Famiho : Solanaceae
Coulour de la flour :
Jauno Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco :
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Paret
- Mar
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Hyoscyamus albus L., 1753